In april werd ik uitgenodigd voor een ronde tafel gesprek bij ManagementScope. Een gesprek geleid door Monique Noomen (Eiffel) en tezamen met Barbara Baarsma (Rabobank) en Helene Vletter- van Dort (NN, Intertrust). In het nieuwe pand van de Rabobank vloog de kennis en dynamiek over de tafel. Wat een gaaf gesprek met kundige vrouwen vanuit hele verschillende perspectieven op hetzelfde thema: waardecreatie van de Financiële sector. Bijgaand kun je het hele interview lezen. http://managementscope.nl/pdf-artikelen/eiffel/rt-ms05.pdf.
In deze blog diep ik twee aspecten verder uit die ikzelf fascinerend vind. Ten eerste de impact van Fintech-concepten op de maatschappij en de Financiële sector. Ten tweede wat dit vraagt van het leiderschap van de Financiële sector. Hierbij probeer ik het verhaal op hoofdlijn te houden, dus geen precieze definities of uitzonderingen benoemen. Bijv. consumenten kunnen ook kleine mkb bedrijven zijn en bij pensioen/investmentbanking is de terminologie en dynamiek anders.
Wat is de basis onder alle nieuwe Fintech concepten? Dat het door techniek, grafische interactie, encryptie en een breed (consumenten)netwerk mogelijk is personen direct met elkaar zaken te laten doen. In het internet tijdperk hebben we gezien wat het betekent als je informatie en kennis direct kunt uitwisselen via het internet platform. De komende jaren gaan we ontdekken wat er gebeurt als je waarde direct kunt uitwisselen via een of meerdere platforms. Voorbeelden hiervan die in opkomst zijn: Crowdfunding (leningen), Direct Lending (leningen en hypotheken), Online betalingen (betalen), Broodfondsen (verzekeren), Blockchain (betalen en verzekeren) en RoboAdvies (adviseren).
Deze directe waarde uitwisseling (Fintech) heeft voordelen voor consumenten en maatschappij. Doordat er minder personen en instanties tussen zitten, kunnen de kosten naar beneden. Je kunt meer maatwerk leveren, doordat er op specifieke behoefte gematched kan worden. De encryptie en ‘personal identification’ zijn veilige methodes. Zijn er dan geen nadelen? Natuurlijk wel. In het begin zal het voorkomen dat er onbetrouwbare of slecht georganiseerde platforms komen. Een mix van marktwerking en regulering zal hierop dan ook ontstaan voor deze nieuwe platforms. Consumenten en platforms moeten beter leren hoe we met onze cyberprivacy en beveiliging omgaan. Maar dat moeten we toch al, ook als we alleen informatie uitwisselen en geen waarde.
De impact van deze concepten op het huidige businessmodel van banken en verzekeraars is groot. Als consumenten direct zaken gaan doen met elkaar, zal de geldstroom niet meer lopen via de balans van de instelling die de transactie organiseert. Banken en Verzekeraars konden in het verleden grote winsten halen door het slim managen van deze balans. (noot: door de strengere regelgeving voor zowel banken als verzekeraars staat dat model al onder enorme druk). Dat zal naar de toekomst dus anders worden. Degene die het succesvolle platform aanbiedt en de verbindingen legt kan daar geld aan verdienen. Deels op transactie niveau en deels door de enorme kennis die daardoor wordt opgebouwd. Banken en verzekeraars moeten dus hun businessmodel perspectief verleggen naar consumentengedrag, platforms/techniek en kennis.
Blijft er dan nog wel een financiële sector over? De behoefte van consumenten en bedrijven naar financiële diensten zal er altijd zijn. Deze is ook belangrijk voor de ondersteuning van een sterke economie en stabiele maatschappij. Momenteel zijn er schermutselingen tussen kleine Fintech startups en grote Traditionele Instellingen. En beide hebben gelijk. Fintech startups dat zij werken met de concepten van de (soms verdere) toekomst. Traditionele instellingen dat consumenten niet zo snel hun gedrag aanpassen en dat zij (zeker in Nederland) ook technische vernieuwingen doorvoeren. Beide vergeten ook een deel van het verhaal te vertellen. Dat er van de twintig Fintech startups maar een paar overleven en dat er hooguit eentje daarvan succesvol zal zijn. Dat er bij de Traditionele instellingen te veel mensen werken en dat andere competenties nodig zijn. Hoe dit zal ontwikkelen, zal de toekomst ons leren. Mijn visie? Er komen een paar wereldwijde outsiders met een betrouwbare naam die directe waarde uitwisseling fantastisch intuïtief mogelijk maken (met daaronder enorm veel techniek en gekochte Fintech startups). Een paar traditionele instellingen zijn dan ver genoeg in de transitie om zichzelf versneld om te vormen en een aantal Fintech startups zal als niche succesvol blijken.
Deze verandering stelt andere eisen aan het leiderschap van banken en verzekeraars naar de toekomst. Ook al zitten banken en verzekeraars nu nog veilig, dit kan in een stroomversnelling veranderen als een echte sterke outsider de markt betreedt. Wat is er dan nodig aan ervaringen en competenties bij (top)management? Kennis en ervaring met consumenten en hun online interactie gedrag. Net als kennis en ervaring met technologie, verandering en kennis. En natuurlijk, de guts om dit te zien voor hun eigen instelling en de kans naar de toekomst toe op te pakken.
De Financiele sector bestaat dus uit allerlei soorten bedrijven. Zoals op de baai van San Francisco ook allerlei soorten boten varen. Ieder met zijn eigen nut, aandrijving en wendbaarheid. Een kwetsbaar maar ook mooi tafereel!